چینه‌شناسی آتشفشانی و مراحل مختلف فوران آتشفشان تفتان

آتشفشان تفتان در جنوب خاوری ایران، در استان سیستان و بلوچستان و حدود 100 کیلومتری جنوب -  جنوب خاوری شهر زاهدان و 45 کیلومتری شمال خاش قراردارد.  از دیدگاه زمین‌شناختی، این آتشفشان در انتهای زون ساختاری فلیش نهبندان - خاش و شمال زون مکران واقع شده است. تاکنون مطالعات چینه‌شناسی آتشفشانی جامعی در مورد  این آتشفشان انجام نشده است. چینه‌شناسی تفتان را به طور کلی می‌توان به سه بخش، سنگ‌های قدیمی‌تر از فعالیت، سنگ‌های حاصل از فعالیت  و سنگ‌های پس از فعالیت آتشفشانی تفتان تقسیم‌بندی کرد.  گروه نخست، پی‌سنگ آتشفشان بوده و به‌طورعمده از سنگ‌های رسوبی چون ماسه‌سنگ، شیل، سنگ‌آهک و مارن (رخساره فلیش)،  مجموعه آمیزه رنگین شامل سنگ‌های اولترامافیک (پریدوتیت‌ها)، بازی‌ (گابروها و بازالت‌ها)، سنگ آهک‌های پلاژیک، رادیولاریت و به مقدار کمتر مجموعه سنگ‌های دگرگونی (متاگریواک‌ها، فیلیت‌ها،  اسلیت‌ها  و شیست‌ها) تشکیل شده‌اند. گروه دوم به‌طور عمده سنگ‌های آذرآواری‌ و جریان‌های گدازه‌ای هستند که بدنه اصلی این آتشفشان را تشکیل می‌دهند وگروه سوم بیشتر جابه‌‌جایی‌های محصولات آتشفشانی و زون‌های دگرسانی را شامل می‌شوند. این مطالعات نشان می‌دهد که آتشفشان تفتان دارای  بیش از 5  مرحله فورانی  مرحله خروج گدازه‌های الیوین بازالتی،  فعالیت از محل دهانه قدیمی انجرک، فعالیت فورانی دهانه قدیمی جم چین، فعالیت فورانی کوه انار،  فعالیت فورانی پیرامون قلل اصلی، فوران مرتبط با فعالیت پیشین  و فعالیت پایانی می‌باشد.